هر چند آب مهمترین عنصر هر نوشابه ورزشی است اما به تنهایی برای موفقیت در تمرینات شدید و طولانی کافی نیست نوشابه های ورزشی امروزه بعنوان یکی از بهترین مکمل های ورزشی (Sport Supplements) مورد استفاده قرار میگیرد و میتوانند نیازهای واقعی زمان ورزش را که شامل تأمین آب، الکترولیت ها و مواد قندی است تأمین نماید ضمن اینکه بدلیل طعم و مزه مطلوب نوشیدنی و پذیرش بهتر ورزشکار بعضاً بر آب ترجیح داده میشوند. همچنین پژوهشهای اخیر نشان میدهد که برخی نوشابه های ورزشی تقریباً به همان سرعت آب جذب خون میشوند و میتوانند قابلیت های اجرایی ورزشکاران را به نحو چشمگیری افزایش دهند.
ترکیبات نوشابه های ورزشی:عموماً شامل1- آب 2- انواع کربوهیدراتها شامل گلوکز، فروکتوز، مالتودکسترین و یا ترکیبی از آنها 3- الکترولیت ها شامل سدیم، پتاسیم، فسفر، کلر 4- اسیدهای امینه و نوع زنجیری شاخه دار (BCAA) 5- کافئین 6- گلیسرول 7- ستیراتها 8- الکل 9- ویتامین ها 10- طعم دهنده های مجاز و انواع اسانس ها می باشد.
شهرزاد محمدیان در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز درباره انواع نوشیدنی های ورزشی گفت:« نوشابه های ورزشی از نظر علمی به چند دسته نوشابه های انرژی زا ، نوشابه های ورزشی، نوشابه های مغذی که فقط شامل املاح و ویتامین ها هستند و نوشابه های ساده حاوی الکترولیت ها، تقسیم می شوند.»
وی درباره نوشابه های انرژی زا گفت:« نوشابه های انرژی زا که در بین مردم به اشتباه به اسم نوشابه های ورزشی رایج شده است مضرات بسیاری داشته و ما به هیچ وجه مصرف این نوع نوشابه ها را قبل و حین ورزش توصیه نمی کنیم.»
این کارشناس ارشد تغذیه و رژیم درمانی با بیان اینکه تاکید ما بر مصرف نوشیدنی های ورزشی است درباره ویژگی های نوشیدنی های ورزشی سالم و مناسب گفت:« مشخصه نوشیدنی های ورزشی سالم این است که اسمولالیته آن بین 4 تا 6 گرم باشد.»
وی در پاسخ به اینکه آیا مقدار اسمولالیته بر روی نوشیدنی های ورزشی درج می شود گفت: « نوشیدنی های ایرانی تولید کشورمان اسمولالیته معمولا به اسم هیپواسمولار و ایزواسمولار مطرح می شود و کارخانجاتی که در کشور ما نوشیدنی های ورزشی تولید می کنند هم ایزو و هم هیپو را در برچسب محصول درج می کنند که در برندهای خارجی نیز چنین است. ولی در نوشابه های انرژی زا که اثر معکوسی بر ورزشکار دارند به این دلیل است که اسمولالیته آن بالاتر از 8 است.»
انتخاب نوشابه ورزشی:مهمترین نکته ای که ورزشکاران باید به آن توجه کنند این است که شاید هیچیک از نوشابه های ورزشی را نتوان بصورت عمومی توصیه و یا مصرف آن را مردود دانست توجه به نوع ورزش و فعالیت و نیازی که در ورزش خاص مطرح شده عامل اصلی انتخاب یک نوشابه ورزشی است
طبقه بندی نوشابه ها:بطور کلی نوشابه هایی که بعنوان Supplementمورد استفاده قرار میگیرند. به انواع ورزشی، انرژی زا و مغذی تقسیم بندی میشوند.
1)نوشابه های ورزشی Sport Drinks:که عمده درصد کربوهیدرات آنها کمتر از 8 درصد بوده و بصورت هیپوتونیک و ایزوتونیک تهیه میشوند.
2)نوشابه های انرژی زا Energy Drinks:بعنوان یکی دیگر از مکمل ها مورد استفاده قرار میگیرند و به لحاظ درصد کربوهیدرات معمولاً بیش از 12- 10% کربوهیدرات را شامل میشوند و برخی از انواع آن حاوی 30- 25% کربوهیدرات نیز میباشند سایر ترکیبات بعضاً مشابه نوشابه های ورزشی است و غالباً به شکل Hypertonicتهیه میگردند.
3)نوشابه مغذی، Nutrient Beverages:که میتواند با درصد کربوهیدرات انتخابی
و الکترولیت های متفاوت مورد تهیه و مصرف قرار گیرد.
زمان بندی مصرف نوشابه های ورزشی:
چنانچه ورزشکاران اطلاع و آگاهی لازم را در مورد زمان مصرف نوشابه های ورزشی و انرژی زا نداشته باشند مصرف آن نه تنها باعث افزایش عملکرد ورزشی نمیشود بلکه بدلیل تغییر مسیر جریان خون از عضلات به دستگاه گوارش باعث افت کارآیی و کاهش عملکرد ورزشی خواهد شد.
زمان مصرف نوشابه های ورزشی که درصد کربوهیدرات آنها کمتر از -108 درصد میباشند قبل از ورزش و در حین ورزش میباشد بررسیهای Clinical Trialنشان داده است که میزان کربوهیدرات 6% علاوه بر سرعت جذب روده ای مناسب، به لحاظ تغییر ذائقه ورزشکاران در حین مسابقات نیز دارای طعم مطلوب و مناسبی است و در نتیجه پذیرش آن توسط ورزشکار نیز مناسب است همچنین زمان مصرف نوشابه های انرژی زا یا Energy Drinksکه معمولاً دارای میزان کربوهیدرات بیش از 10% هستند صرفاً پس از ورزش و فعالیت بدنی است و مصرف نوشابه های انرژی زا قبل از ورزش (به میزان کمتر از یکساعت) باعث شوک قندی یا هیپوگلیسیمی واکنشی (در اثر تحریک ترشح انسولین)، تغییر مسیر جریان خون و بعضاً اختلالات گوارشی شده که نتیجه این فعل و انفعالات احساس ضعف، سرگیجه و بعضاً حالت تهوع میباشد و نتیجه نهایی آن افت عملکرد ورزشی است. در مورد آبمیوه جات نیز با توجه به اینکه درصد قند آنها معمولاً بین 15-10% است در صورت رقیق نشدن میبایست پس از ورزش و فعالیت بدنی مورد استفاده قرار گیرند.
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم
تلفن : 22366770 - 021
