اسپاسم مجاری تنفسی ناشی از فعالیت ورزشی
اسپاسم مجاری تنفسی ناشی از فعالیت ورزشی (EIB) تنگ شدن حاد و برگشت پذیر راههای هوایی است که در نتیجه فعالیت ورزشی اتفاق می افتد. EIB می تواند در حین فعالیت ورزشی و همچنین به طور مکرر پس از پایان جلسه تمرین رخ دهد تظاهرات بالینی EIB بسیار متغیر است و می تواند از یک اختلال خفیف عملکرد تا اسپاسم شدید مجاری تنفسی و دیسترسهای تنفسی را شامل شود.
علائم شایع EIB شامل سرفه خس خس سینه تنگی ،نفس خستگی و تنگی قفسه سینه است. بطور معمول EIB میتواند هم در افراد مبتلا به آسم مزمن و هم در افرادی که به این بیماری مبتلا نیستند رخ می.دهد فعالیت ورزشی یکی از شایعترین دلایل اسپاسم مجاری تنفسی در افراد با سابقه آسم است که ۴۰-۹۰ درصد افراد مبتلا به آسم را تحت تاثیر قرار میدهد (۱). در افرادی که به بیماری آسم مبتلا نیستند و یا افراد مبتلا به آتوپی شیوع EIB تقریبا ۱۰ درصد است . همانگونه که گزارش دهد میزان شیوع EIB در بین ورزشکاران رقابتی در سطح المپیک بیشتر است و حدود ٥٢ درصد این ورزشکاران را شامل می.شود (۱،۳،۴) دقت داشته باشید که وقوع اسپاسم مجاری تنفسی در حین انجام فعالیت ورزشی به معنی ابتلا به آسم مزمن نیست. بسیاری از افراد مبتلا به EIB ویژگی های معمول بیماری آسم مزمن را ندارند برای) مثال؛ علائم مکرر در طول روز، علائم شبانه، اختلال در عملکرد ریوی و فعالیت ورزشی ممکن است تنها محرک ایجاد کننده علائم تنفسی در این افراد .باشد مفهوم مهم بالینی این مشاهدات این است که اکثر افراد مبتلا به EIB که به آسم مزمنمبتلا نیستند میتوانند بطور موثر با مصرف داروهای متسع کننده مجاری تنفسی قبل از شروع فعالیت ورزشی درمان شوند و به ندرت به داروهای کنترل کننده آسم نیاز پیدا کنند در مقابل، بیماران مبتلا به آسم مزمن که در حین انجام فعالیت ورزشی به EIB مبتلا میشوند به داروهای کنترل کننده آسم نیازدارند.
علت اصلی EIB کاملا مشخص نیست اما برای آن دو نظریه ارائه شده است، نظریه گرمایی (۵) و نظریه اسمزی (٦) مجاری تنفسی فوقانی مسئول گرم کردن هوایی است که وارد ریه ها می شود. در حین فعالیت ورزشی حجم زیادی از هوایی که نسبت به دمای بدن سرتر است وارد ریهها می.شود اگر حجم هوا به اندازه کافی زیاد باشد ظرفیت راههای هوایی فوقانی برای گرم کردن مطلوب هوا کاهش می یابد با رسیدن هوای نسبتا سرد به مجاری هوایی تحتانی در ابتدا تنگی عروق رخ می دهد. در ادامه پرخونی واکنشی عروق ریه در پاسخ به رگ تنگی ایجاد میشود و فشار هیدرواستاتیک آن ناحیه را افزایش می دهد و در نهایت باعث ایجاد ادم راههای هوایی شده و مجاری هوایی کوچک به دلیل فشارهای مکانیکی باریک می.شوند نظریه گرمایی ممکن است در توضیح اینکه چرا افراد مبتلا به EIB در هوای سرد علائم بیشتری دارند کمک کننده باشد
نظریه اسمزی این فرضیه را مطرح میکند که زمانی که ورزشکاران حجم زیادی از هوای نسبتا خشک را در حین انجام فعالیت ورزشی وارد ریهها میکنند راههای هوایی از راه تبخیر آب از دست میدهند و اسمولاریته سلولهای اپیتلیال که پوشش راههای هوایی هستند را تغییر میدهند به نظر میرسد که آبزدایی سلولهای اپیتلیال محرک اصلی برای آزاد شدن واسطه های التهابی و وقوع اسپاسم مجاری تنفسی است.
چندین عامل محیطی نیز ممکن است در ایجاد EIB نقش داشته باشد قرارگیری شناگران در معرض کلر (۹) فرآوردههای شیمیایی و فرآوردههای جانبی آزاد شده حین بازسازی سطوح یخ در پیست های یخی (۱۰) و آلودگیهای محیطی و صنعتی هوا همه با افزایش میزان بروز EIB ارتباط دارند .(۱۱) تشخیص بالینی EIB زمانی که ورزشکار به علائم غیر اختصاصی مبتلا است بسیار دشوار می.شود علائم معمول EIB شامل سرفه خس خس سینه تنگی نفس خستگی و تنگی قفسه سینه است بههر حال این علائم میتوانند در اثر ابتلا به سایر بیماریها به غیر از EIB نیز رخ دهد. ممکن است پیشینه علائم که در محیطهای خاص برای) مثال پیست یخ و استخر شنا اتفاق می افتد نیز نشان دهنده EIB باشد. ضعف عملکرد در برخی از تمرینات آماده سازی در ورزشکاران رقابتی و یا اجتناب از انجام فعالیت ورزشی باشد که به طور رایج در نوجوانان دیده میشود از علائم دقیق تر ابتلا به EIB.است.
تهیه کننده : دکترشهزاد محمدیان متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم
تلفن : 22366770 - 021
