تغذیه و طب مکمل در پیشگیری و درمان یبوست
یبوست وضعیتی است که در آن اشکال در دفع مدفوع وجود دارد.در حالت طبیعی، مردم در حدود 2-3 بار در هفته اجابت مزاج دارند. یبوست می تواند درهر سنی بروز کند ولی در شیرخوارگی و سن بالا شایعتر است.
§ علایم و نشانه ها
کاهش دفعات و عبور مشکل مدفوع (کمتر از 3 بار در هفته)
کاهش ناگهانی در دفعات اجابت مزاج
مدفوع سفت تر از عادی
احساس پری پس از دفع مدفوع
احساس نفخ
§ علت
بیشتر موارد یبوست ناشی از تغییرات رژیم غذایی یا فعالیت بدنی شامل مصرف نکردن مایعات کافی اس. عوامل روانشناختی، به خصوص افسردگی ممکن است باعث یبوست شود.مصرف نابجا و طولانی مدت مسهل ها نیز منجر به یبوست می شود. برخی داروها و نیز اختلالات جسمی مربوط به روده نیز موجب یبوست می گردد.
§ اقدام های اولیه پزشکی
پزشک معالج معاینه فیزیکی و لمس شکم و احتمالا معاینه راست روده را انجام خواهد داد.آزمایش خون و مدفوع و باریوم انما( عکسبرداری رنگی روده بزرگ) از بررسی های احتمالی درخواستی است.
§ درمان
یبوست مزمن را می توان با ترکیبی از تغییرات رژیم غذایی ، مصرف مایعات فراوان ، ورزش و در صورت لزوم مسهل های کوتاه اثر پیشگیری کرد. پزشک معالج ممکن است در خصوص عادت اجابت مزاج مناسب( دفع منظم و بدون عجله مدفوع) با شما صحبت خواهد کرد. هم چنین ممکن است یک مسهل یا نرم کننده مدفوع کوتاه تر یا یک عامل حجیم شونده نظیر پسیلیوم، سبوس یا متیل سلولوز تجوبز خواهد کرد. شما می توانید این داروها را بدون نسخه نیز از داروخانه تهیه کنید.
درمان های مکمل و جایگزین
تغییرات اسلوب زندگی و رژیم غذایی در کنار حمایت تغذیه ای می تواند منجر به بهبود دراز مدت یبوست شود. شما می توانید از گیاهان جهت تقویت عملکرد روده استفاده کنید. گیاهان مسهل را با احتیاط استفاده نمایید چون ممکن است در اثر مصرف عادتی تاثیرشان کم شود.
تغذیه
غذا را آهسته بخورید، تنفس آرام انجام دهید و غذا را به طور کامل بجوید.
حجم هر وعده غذا را کم و تعداد دفعات صرف غذا را بیشتر و از پرخوری در یک وعده اجتناب کنید.
از مصرف غذاهای تصویه شده(بدون سبوس)، قندها، کافئین، الکل و لبنیات پرهیز کنید.
مصرف چربی های اشباع ( محصولات حیوانی) را کاهش و اسیدهای چرب ضروری( ماهی آب سرد، آجیل و دانه های گیاهی) را افزایش دهید.
بیشتر از سبزی های تازه و دانه های کامل استفاده کنید.
آب بیشتری بنوشید.
آلوی جوشانده یا خیسانده به تعداد 1-3 عدد در روز دارای اثر مسهل خفیف است.
غذای کتان یک قاشق چایخوری در 250 میلی لیتر آب سیب تامین کننده فیبر و تقویت کننده لوله گوارش است. سپس یک لیوان دیگر آب بنوشید.
آب لیموی گرم قبل از غذا سیستم گوارش را تحریک می کند.
در موارد یبوست مزمن از آنزیم های گوارشی استفاده کنید.
ویتامین ث، 1000 میلی گرم 2-3 بار در روز
منیزیوم 2-3 بار در روز
گیاهان
گیاهان را می توان به صورت عصاره خشک (کپسول، پودر، چای)، عصاره گایسیرینه یا تنتور( عصاره الکلی) استفاده کرد. چای باید با استفاده از یک قاشق چایخوری از گیاه در یک فنجان آب داغ تهیه شود. جوشاندن به مدت 5 تا 10 دقیقه جهت برگها و گلها و 10 تا 20 دقیقه جهت ریشه ها ضروری است. 2 تا 4 فنجان در روز بنوشید. تنتور را می توان با صورت یک گیاه یا ترکیبی از گیاهان نامبرده شده استفاده کرد.
ترکیبی از گیاهانی که باعث تقویت هضم و بهبود یبوست می شود شامل میزان مساوی از گیاهان زیر به صورت چای یا تنتور است: شیرین بیان glycyrrhiza( glabra، سیاه تنگرس ( rhamnus purshiana) ، گل قاصدک ( taraxcum officinalis)، ترشک مواج (rumex crispus) ، رازیانه (foeniculum vulgare) ، و زنجبیل( zingiber officinalis) . چای را به مدت 20 دقیقه بجوشانید. یک فنجان، 3 بار در روز قبل از وعده های غذایی بنوشید.برای مصرف طولانی مدت ( بیش از 2 هفته) ، سیاه تنگرس را حذف کنید و به جای آن از آراقیطون ( باباآدم)(arctim lappa) استفاده کنید. در صورت داشتن فشار خون از شیرین بیان استفاده نکنید.
هومیوپاتی
.کالکاریاکربنیکا جهت یبوست بدون احساس دفع مدفوع
.نوکس و میکا جهت یبوست همراه با احساس مداوم ولی غیر موثر دفع مدفوع
سیلیس جهت یبوست همراه با احساس احتباس مدفوع در راست روده بعد از اجابت مزاج
طب فیزیکی
پانسمان روغن کرچک در ناحیه شکم ممکن است در رفع یبوست مفید باشد. روغن را مستقیما روی پوست بمالید و روی آن را پارچه تمیز نرم( مثل فلانل) و سپس پوشش پلاستیکی قرار دهید و روی آن یک منبع حرارتی ( کیف آب داغ یا حوله گرم به مدت 30-60 دقیقه) بگذارید.
جهت کسب نتیجه بهتر سه روز متوالی در هفته این کار را انجام دهید.
آب درمانی متضاد ممکن است به تقویت عملکرد روده کمک کند. حوله داغ و سرد روی شکم بگذارید. به طور متناوب سه دقیقه حوله داغ و یک دقیقه حوله سرد را بکار ببرید و این کار را سه بار تکرار کنید تا یک ست تکمیل شود. 2-3 ست در روز انجام دهید.
طب سوزنی
طب سوزنی عملکرد روده و گوارش را تقویت می کند.
ماساژ
ماساژ درمانی موجب کاهش استرس و رفع یبوست ناشی از اسپاسم و گرفتگی عصبی می شود.
پیگیری
در صورت ابتلا به یبوست مزمن لازم است به طور مرتب تحت نظر پزشک معالج باشید.در صورت درمان نکردن ممکن است به عوارض جدی دچار شوید.
ملاحظات ویژه
یبوست در حاملگی شایع است و معمولا با تغییر رژیم غذایی و مصرف آب بیشتر برطرف می شود. در صورت حامله بودن از گیاهان محرک لوله گوارش استفاده نکنید چون موجب تحریک انقباض رحمی شود. از گیاهان مسهل بدون نظارت پزشک معالج در طول حاملگی استفاده نکنید.
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم
تلفن : 22366770 - 021
