پرفشاری خون ناشی از بارداری
PIH شامل فشار خون ،بارداری پره اکلامپسی و اکلامپسی است پرفشاری خون بارداری به فشار خون ۱۴۰/۹۰mmHg و بالاتر گفته میشود که بعد از هفته ۲۰ بارداری ایجاد می.شود این حالت خطر پره اکلامپسی را افزایش میدهد که علاوه بر افزایش فشار خون با افزایش دفع پروتئین ادراری به میزان ۳۰۰mg - در نمونه ادرار ۲۴ ساعته هر ماه است نوع شدید پره اکلامپسی با فشار خون ۱۶۰/۱۱۰mmHg و بالاتر و دفع ۵ گرم پروتئین در ادرار ۲۴ ساعته تعریف می.شود اکلامپسی نیز PIH همراه تشنج است و منیزیم وریدی ممکن است استفاده شود.علل به وجود آورنده مسمومیت پره اکلامپسی (PET) به خوبی شناخته نشده است. معمولاً در ۸-۵ بارداریها دیده می.شود علل مطرح شده عبارتست از آسیب عروق جفت BMI بالا سن زیاد ،مادر ،چندقلویی نژاد غیر ،سفید پوست بیماری ،کلیوی وزن گیری زیاد در بارداری و سطوح پایین ویتامین D همچنین زنان با سن کم در بارداری اول بروز بیشتری از PET را نشان میدهند افزایش سطح رنین یکی از علل PET شناخته شده است.
بروز پره اکلامپسی در زنان مبتلا به بیماریهای خودایمنی مانند دیابت نوع ۱ و آرتریت روماتوئید بسیار زیاد است کاهش سطوح ۲۵ هیدروکسی ،VitD در بیماران مبتلا به پره اکلامپسی دیده میشود که احتمالا به علت اختلال در -1 هیدروکسیلاسیون در جفت است. سطح هیدروکسی ویتامین D در سرم زنان مبتلا به پره اکلامپسی باید اندازه گیری شود و در صورت پایین بودن آن تغییرات رژیمی مناسب یا مکمل یاری باید صورت گیرد چراکه ویتامین D در تولید سیتوکینهای مرتبط با PIH نقش داردپره اکلامپسی شدید ممکن است علائمی نظیر نارسایی ،کبدی ترومبوسیتوپنی اختلال در انعقاد ،خون نارسایی کبدی و ادم ریوی را نشان دهد با توجه به بالا بودن اسید آراشیدونیک ،جفت احتمالا پروستاگلاندینها در بروز پره اکلامپسی بارداری نقش دارند همچنین بالا بودن وزن و فاکتور شل کننده ی مشتق از اندوتلیوم نیز دخیل می.باشند
از آن جا که روی پلاسما با کادمیوم در محل گیرندهی بیوشیمیایی رقابت میکند ممکن است تداخل بین این دو در بروز پره اکلامپسی نقش داشته باشد.
مکمل منیزیم نیز برای پیشگیری از پره اکلامپسی و اکلامپسی توصیه میشود سولفات منیزیم برای پیشگیری از تشنج در زنان دچار پره اکلامپسی و کنترل تشنج در زنان دچار اکلامپسی بهتر از فنی توئین .است
مکمل یاری با اسیدهای چرب غیر اشباع امگا-۶ (اسید لینولئیک فشار خون بارداری را کاهش میدهد.
پرفشاری خون مزمن رشد جنین را کاهش می.دهد وزن گیری مناسب پیروی از رژیم DASH تعدیل شده و ورزش هوازی منظم برای کسانی که دچار عارضه نشده اند توصیه می.شود اگرچه لازم است سدیم دریافتی کاهش یابد اما نباید از ۲۳۰۰mg در روز کمتر شود. مکمل یاری کلسیم در کسانی که دریافت کلسیم پایینی دارند توصیه میشود برخی داروهای کاهنده فشار خون میتواند در بارداری استفاده شود اما در شیردهی باید تغییر کند حدود ۲۵ مبتلایان به PIH به پره اکلامپسی مبتلا میشوند
تغذیه مناسب پیش از بارداری و دریافت کافی ،فولات ،کلسیم، پتاسیم ،آهن، مس و روی ضروری است.
این عوامل خطر پیشرفت PIH را به پره اکلامپسی افزایش میدهد بارداری ،اول سابقه فردی یا خانوادگی پره اکلامپسی پرفشاری خون مزمن ،چاقی دیابت نوع ۱ و ۲ بیماری مزمن ،کلیوی سابقه ترومبوفیلی لوپوس اریتماتوس سیستمیک بارداری چند قلویی IVF و سن مادربالای ۴۰ سالاگر همسر و یا پدر همسر طی بارداری پره اکلامپسی به دنیا آمده باشند خطر پره اکلامپسی تغذیه در سلامت و باروری و شیردهی افزایش می یابد سیگار کشیدن مادر خطر پره اکلامپسی را ۳۵% کاهش میدهد اما اگر پره اکلامپسی رخ دهد شدیدتر خواهد بود. پره اکلامپسی سبب اختلال عملکرد چندارگانی می.شود معمولاً زایمان زودرس انجام میشود محدودیت رشد و تارسی در این نوزادان شایع است زایمان سریع تر مانع از پیشرفت به یا سندرم HELLP همولیز افزایش آنزیمهای ،کبدی کاهش سطح پلاکت میشود پرفشاری خون مزمن میشوند که مرگ و میر مادر و یا بیماریزایی را افزایش میدهد حدود ۱۳۴۰ زنان پره اکلامپسی دچاراکلامپسی زنانی که در اواخر بارداری به پره اکلامپسی مبتلا میشوند دوبرابر بیشتر به بیماری قلبی و عروقی مبتلا خواهند شد .
مرحله دوم سندرم مادری نامیده میشود و با هیپوکسی جفت و استرس اکسیداتیو مرتبط .است. پرفشاری خون و پروتئین اوری تنها جزء کوچکی از این سندرم است کاهش جریان خون به هر یک از اندامهای بدن منجر به خونریزی و نکروز میشود. بیماریهای زمینهای دیابت و پرفشاری خون سبک زندگی (چاقی، فعالیت، خواب)، ژنتیک و عوامل محیطی آلودگی هوا بر پاسخ مادر اثر می گذارد پاسخ التهابی در پره اکلامپسی بسیار بــه چشم می خورد.
دوز پایین آسپرین ممکن است از پره اکلامپسی پیشگیری کند مکمل یاری ویتامین C و E از بروز پره اکلامپسی پیشگیری نمیکند و حتی ممکن است خطر پرفشاری خون بارداری و LBW را نیز افزایش دهد مکمل کلسیم زمانی به کاهش شدت علائم کمک میکند که دریافت مادر از ۶۰۰mg در روز کمتر باشد شواهد در خصوص اثرات ،سیر روغن ماهی و ویتامین D ناکافی است
استراحت و محدودیت سدیم نیز بی اثر .است دیورتیک نیز توصیه نمیشود محدودیت کالری و پروتئین در زنان چاق خطر PIH و پره اکلامپسی را کاهش نمیدهد و حتی IUGR را تشدید می کند ورزش متوسط روزانه ۳۰ دقیقه در بارداری نرمال توصیه میشود اما مشخص نیست که آیا میتواند اختلال عملکرد اندوتلیال را بهتر کند یا خیر. ،چاقی، لپتین انسولین و اسیدهای چرب آزاد بر مراحل مختلف پره اکلامپسی اثر میگذارند در زنانی که سابقه پره اکلامپسی دارند کاهش ،وزن فعالیت بدنی حفظ سطح قند خون مناسب و دریافت مواد مغذی پیش از بارداری توصیه می.شود در بارداری نیز سرعت مناسب وزن گیری دریافت کافی کلسیم میوه و سبزیجات آنتی اکسیدانها میتواند مفید باشد.
تهیه کننده : دکتر شهزاد محمدیان متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم
تلفن : 22366770 - 021
