شهزاد محمدیان

بتا ۱ و ۳، ۱ و ۶ بتا گلوکان، سبوس جو دو سر، بتا گلوکان بدست آمده از جو دو سر، مخمر بتا گلوکان

بتا گلوکان، پلی ساکارید و یا زنجیره پیچیده ای از مولکول های گلوکز است که اغلب برای خواص محرک ایمنی اش در نظر گرفته می شود و بتا گلوکان از منابع مختلفی از جمله غلات سبوس دار به خصوص جو دو سر و جو، قارچ های خاص مانند مخمر نان و قارچ های داروئی ریشی، میاتاکه، شیاتاکه به دست می آید ترکیب شیمیایی اغلب فعالیت زیستی آن را مشخص می کند. فعالیت بدنی شدید می تواند سیستم ایمنی بدن را به چالش اندازد، با چالش در نشانگر های ایمنی کلیدی مانند نوتروفیل ها، سلول های کشنده طبیعی، سلول های T و سلول B که اغلب در عفونت مجاری فوقانی تنفسی دیده می شود. بتا گلوکان به سلول های ایمنی کلیدی در به تله انداختن و کشتن باکتری و ویروس های مختلف و تک یاخته ها و مهاجمان قارچی کمک می کند چرا که آنها می توانند عفونت ایجاد کنند. برای بیش از دو هفته بعد از ورزش شدید به ویژه ورزش استقامتی یا یک رویداد، ورزشکار در معرض ابتلا به عفونت بوده که این امر می تواند روند بازیافت را کند کرده و باعث فشار فیزیکی و روانی ناخواسته ای شود. بتا گلوکان ممکن است عملکرد سیستم ایمنی بدن را بالا برده و به ورزشکار در دفع عفونت و حفظ سطوح انرژی و توان مورد نیاز برای تمرین و رقابت در اوج کمک کند.

در مطالعه ای کشف شد که با استفاده از مکمل روزانه ۲۵۰ میلی گرم یا ۵۰۰ میلی گرم بتا گلوکان استخراج شده از مخمر به مدت ۴ هفته پس از انجام دوی ماراتن کاهش قابل توجهی در علائم مربوط به عفونت مجاری فوقانی تنفسی مانند گلو درد، گرفتگی بینی یا آب ریزش و سرفه به وجود آمد و همچنین سبب افزایش سلامت کلی و خلق و خوی مثبتت در دونده ها می شود.دوز بالاتر تنها تأثیر حفاظتی اندک بیشتری را فراهم می آورد و نشان می دهد که مصرف میزان بیشتر لزوماً بهتر نیست. در حقیقت دوز پایین تر بتا گلوکان گرفته شده از مخمر تا ۲۵۰ میلی گرم سبب افزایش فعالیت ایمنی در ورزشکاران از طریق بهبود غلظت مونوسیت و سطوح سایتوکین پیش و بعد از ورزش تنها با 10 روز مصرف مکمل می شود. بسته به منشا ای که بتا گلوکان از آن بدست آمده نقش مهمی در سیستم ایمنی دارد.

با توجه به تحقیقات طیف وسیعی از ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلی گرم بتا گلوکان روزانه در سرتاسر چرخه تمرین های سنگین دوز موثر برای افزایش حفاظت سیستم ایمنی است. برای کمک به جذب، بتا گلوکان باید با معده خالی مصرف شود. به نظر می رسد بتا گلوکان گرفته شده از جو و یا قارچ بیشترین مزایا را برای عملکرد سیستم ایمنی داشته باشد.

دیگر مزایای عملکردی: افزایش ماکروفاژ ها و فعالیت سلول های ایمنی تجزیه و حذف بافت آسیب دیده را افزایش داده و در نتیجه مصرف مکمل بتاگلوکان ممکن است به بازیافت اسیب های ورزشی و بهبود سریع تر زخم ها کمک کند.